Zeeland is als een grote oester met veel prachtige parels. Met de interactieve parelroutes ontdek je deze verborgen schatten. Soms zijn ze zo goed verborgen dat je ze alleen kunt vinden door goed te kijken, te luisteren en te doen. 

Startpunt: Parkeerplaats, Contre Escarpe, 4691 EG Tholen
Lengte route: 3,5 kilometer

Hoe werkt het?
Volg de route en ontdek meer over de omgeving. Beantwoord de vragen en verzamel letters. Aan het einde van de route kun je met deze letters een woord vormen. 

De parelroutes zijn interactieve wandelroutes. Door omstandigheden zijn de parelroutes momenteel alleen op aangepaste wijze op deze website te vinden. Hieronder tref je de tekst en de link naar bijbehorende filmpjes die je onderweg bij betreffende onderwerpen kunt bekijken. Er zijn zowel Nederlands als Duitse (DU) filmpjes te vinden. Voor de juiste volgorde zijn de filmpje genummerd. We wensen je veel plezier tijdens de wandeltocht! 

In deze link tref je alle filmpjes

Tholen

Intro

Tholen. Een stad met het water verbonden. Kijk uit over de haven die door de mossel- en oestervangst en de pleziervaart groot werd. Zoek de sporen van de tramverbinding die hier liep. Verbind de overblijfselen van deze vestingstad en ontdek haar rijkdom. Vandaar dat je haar hier kunt vinden, de parel van de verbinding!

Haven

De Eendracht was vroeger een belangrijke verbinding. Dit water was een deel van de vaarweg tussen Antwerpen en Dordrecht. Je moest zelfs tol betalen als je door de Eendracht wilde varen. Vandaar dat deze plaats de naam Tholen kreeg.

Water en scheepvaart hebben altijd een belangrijke rol gespeeld. Eind 19e eeuw kwam de oestercultuur op en was er onderhoud nodig voor de schepen, dus kwam er een scheepswerf. (Deze werf kom je later nog tegen op de route.) Maar Tholen bleef uitbreiden. Eind jaren zestig kwam het Schelde-Rijnkanaal en de oude rivierarm bij de stad werd afgesneden. Zo ontstond een nieuwe grote haven waar sinds die tijd veel plezierjachten te vinden zijn.

Vraag 1

Dit gebied is belangrijk als waterberging. Onderweg kun je hier meer over lezen. Maar waarvoor is die waterberging? Voor extra ...

Noteer de derde letter.

Mossels en oesters

Heerlijk, een lekkere mossel of oester. En in Zeeland kun je ze natuurlijk vinden! Al heel lang. De Romeinen aten ze vroeger al regelmatig. Maar de mossel- en oestervisserij werd pas echt groot vanaf de 17e eeuw. Tholen was het belangrijkste mosselcentrum van Zeeland. Als de mossels volgroeid waren, in juni, voeren zo’n 30 schepen uit om mossels te vissen. Er werd zelfs een gilde van mosselvangers opgericht. Het ging niet altijd goed, want er was nogal eens ruzie met mosselvissers uit andere plaatsen. Die ruzies werden mosseloorlogen genoemd. Toen kwamen er wetten. Dat zorgde voor duidelijkheid en minder ruzies. Maar vanaf de 19e eeuw werd er minder gevist en meer geteeld. Vooral in de Oosterschelde. Door de aanleg van het Schelde-Rijn kanaal stond Tholen niet meer in directe verbinding met de Oosterschelde. Zo verplaatste het mosselcentrum zich van Tholen naar Yerseke.

Molen ‘De Verwachting’

De molen is gebouwd in 1848. Maar dit ging niet zonder slag of stoot. Een boer was namelijk bang dat zijn vee, dat vlakbij te drinken kreeg, onrustig zou worden. Dus het verzoek om een molen te stichten werd afgewezen. Later mocht er toch gebouwd worden, als de molen maar stilgezet zou worden als er paarden in de buurt waren. Zo kreeg de stad alsnog een tweede molen. Mocht je meer van molens willen weten, stap dan de molen binnen. Hier bevindt zich namelijk het molenmuseum.

Vraag 2

Wie was de eerste eigenaar van de molen? Marinus van der …

Noteer de tweede letter.

Vraag 3

In de Stoofstraat vind je twee huizen. Ze zijn genoemd naar gebouwen waar wortels werden bewerkt. Wat voor wortels? 

Noteer de zesde letter.

Stadhuis/patriciërshuis

Het is 4 mei 1809. De hele stad is versierd, want er komt een belangrijk iemand overnachten: de koning van Holland. Het is Lodewijk Napoleon, de broer van de Franse keizer Napoleon. De koning kwam een kijkje nemen in het Zeeuwse deel van zijn koninkrijk. Hij bezocht o.a. de kerkgebouwen en het stadhuis. En dat staat hier. Bovenin kun je het carillon horen en dat is in dit geval heel bijzonder, want het klokkenspel heeft 37 klokken en de oudste komt uit 1458. Het is daarmee het oudste beiaardklokje van Nederland. En dat is niet het enige dat zo bijzonder is aan dit stadhuis. Hierbinnen bevindt zich een grote ijzeren kist. Hierin zaten vroeger de belangrijke papieren van de stad. De kist heeft 3 sloten en elke stadsbestuurder had een sleutel. Je kon de kist dus alleen openen als je met z’n drieën was. Veel steden hadden zo’n schatkist, maar de kist in Tholen staat op wieltjes. En dat is behoorlijk uniek en handig. Toen de Franse troepen de stad binnenvielen, hebben ze de kist snel het stadhuis uitgereden en naar Middelburg gebracht. Slim van die Tholenaren.

Vraag 4

Het stadhuis heeft twee bouwmeesters, Anthonie en …?

Noteer derde letter.

Tram

Wat valt je op aan deze straat? De goten liggen er misschien een beetje gek bij. Dat is niet zomaar. Hier liep in 1928 een tramlijn. Een tramlijn van Tholen, de brug over en dan via Bergen op Zoom naar Antwerpen. Er kwam zelfs een wachtlokaal voor de passagiers. Maar veel passagiers waren niet gek. Die stapten niet hier uit, maar net voor de brug. Dat bespaarde ze bruggeld. Lang konden ze hier niet genieten van de stoomtramverbinding. In 1934 was het voorbij. De bus was veel gemakkelijker en mensen gingen zelf ook meer auto rijden. Maar als je hier nu loopt, voelt het alsof de tram elk moment om de hoek kan verschijnen.

Vraag 5

Hoe heet de straat tot waar de tramlijn vroeger liep?

Noteer de tiende letter.

Vestetuin

Je loopt weg van de oude binnenstad. Eerst nog langs de oude scheepswerf Van Duivendijk en dan kom je terecht in een nieuw stukje Tholen: De Vestetuin. Een wijk waar oud en nieuw met elkaar verbonden zijn. De Vestetuin begint waar de 14e eeuwse stadomwalling lag en de Vossemeersepoort, beter bekend als de kruittoren. Maar door verbetering van de vesting eind 16e eeuw was de kruittoren nutteloos geworden. Totdat deze een nieuwe bestemming kreeg: de opslag van buskruit, lonten en kogels. Inmiddels is er niets meer over, maar de wijk Vestetuin laat een moderne versie zien van de vroegere veste en de kruittoren.

Verdediging

Je hebt misschien wel gemerkt dat Tholen zichzelf heeft verdedigd tegen indringers. Je bent al langs een kanon gelopen en nu loop je over een vestingwal. Tijdens de Tachtigjarige oorlog, rond 1600, kreeg de stad een nieuw stelsel van wallen. Er kwamen zeven bolwerken en vesten. De houten stadspoorten werden vervangen door stenen poorten. Toen begin 1800 de Fransen vertrokken werd de vesting Tholen opgeheven. De vesting was niet meer belangrijk. De stadspoorten werden afgebroken. Later werden ook vesten gedempt en wallen afgegraven om ruimte te maken voor nieuwe woningen. Wat over is gebleven zijn deze wallen en de naam van het water: de Vest.

Vraag 6

Tegen het einde van de vestingwallen loop je langs een grote boom. Hoe heet deze boom? (Kijk maar goed op het bordje op de boom).

Noteer de eerste letter.

Molen ‘De Hoop’

Op de stadswallen van de stad komt in 1736 deze molen te staan, ’De Hoop’. Hij is superslank. Hoe dat komt? De beplanting in de omgeving van de molen zorgde ervoor dat de molen weinig wind had om te kunnen draaien. Dus werd hij 5,6 meter verhoogd. In 1935 raakte de molen zwaar beschadigd door blikseminslag. De molenaar wilde de molen onttakelen, maar de inwoners van Tholen organiseerden een bazar. Deze bracht 1060 gulden op, wat nu zo’n 11000 euro zou zijn. Zo zie je maar, hoop doet leven.

Vraag 7

Meneer Plevier heeft de eerste steen gelegd van deze molen. Maar wat is zijn voornaam?

Noteer de tweede letter.

Grote of Onze Lieve Vrouwekerk

Op de plaats van deze grote kerk stond eerst een klein kerkje. In de 14e eeuw kwam er een nieuwe kerk. De onderste deel van de toren is behouden gebleven. Toen werd begonnen met het bouwen van deze kerk. En misschien heb je het wel gezien, hij is nog niet af. Kijk, daar liggen de fundamenten voor nog een deel, maar dat is er nooit van gekomen. Het was een mooi versierde katholieke kerk met prachtig beeldhouwwerk. Maar toen kwam de beeldenstorm. De protestanten vernielden al die pracht en praal, want ze vonden dat niet kunnen in de kerk. De bijbel is belangrijk. De kerk is protestants gebleven tot op de dag van vandaag. Binnen de kerk vind je nog wel veel grafzerken van honderden jaren geleden. Tijdens restauratiewerken werd één van de graven geopend en door mummificatie bleken de lichamen bewaard gebleven. Deze mummies bevinden zich nu in de kelder van de kerk.

Vraag 8

Als je Kerkstraat doorloopt kom je uit bij een markt. Welke markt?

Noteer de zesde letter.

Vraag 9

Als je terug loopt vind je aan de linkerhand een kerk. Hoe heet deze kerk? Gasthuis…

Noteer de derde letter.

Markt

Het verbindende middelpunt van de stad, de markt. Alles komt hier samen: geloof, werk en vrije tijd. Naast de grote kerk aan de ene kant, heb je aan de andere kant de Rooms Katholieke kerk. Je vindt er iets dat doet herinneren aan de hoefsmederij. Namelijk een travalje. Deze stond tegen de hoefsmederij aan, zodat hij gemakkelijk de paarden van hoeven kon voorzien. En zoals ik al zei, vrije tijd. De muziekkiosk is uit veel steden al verdwenen, maar hier in Tholen staat hij nog. Je hebt gewandeld door deze mooie stad en letters verzameld. Zoek het woord op deze markt en vind de parel van de verbinding. Als je haar gevonden hebt, zoek dan verder. De parels liggen door heel Zeeland verspreid! Zoek en vind ze allemaal!

Gefeliciteerd

Dat heb je netjes gedaan! Je hebt haar gevonden, de parel van de verbinding! 

Is het niet gelukt om alle letters te vinden of wil je weten wat de juiste antwoorden zijn? Bekijk dan hier de antwoorden.